საქართველო: საკანონმდებლო ცვლილებების კვარტალური მიმოხილვა (ივლისი – სექტემბერი 2025)
სესხების ახალი რეგულაციები და სახელმწიფო მხარდაჭერის გაფართოება.
თავაზობთ 2025 წლის მესამე კვარტალში საქართველოს საკანონმდებლო ცვლილებების მიმოხილვას.
ახალი რეგულაციები მნიშვნელოვნად ახდენს გავლენას ფინანსურ სექტორზე და ბიზნესის სახელმწიფო მხარდამჭერ პროგრამებზე — ისინი ქმნის ახალ შესაძლებლობებს, ხოლო ამავე დროს ამკაცრებს ვალუტურ კონტროლს.
სახელმწიფო პროგრამა „აწარმოე საქართველოში“: მეტი სუბსიდია წარმოებისა და IT-სთვის
2025 წლის 1 სექტემბრიდან ფართოვდება სახელმწიფო პროგრამა „აწარმოე საქართველოში“ (მრეწველობისა და ბიზნესის სახელმწიფო მხარდაჭერა).
ახალი მხარდამჭერი ზომები
პროგრამა ახლა ითვალისწინებს საპროცენტო თანადაფინანსებას საბანკო სესხებსა და ლიზინგზე.
| ფინანსირების ტიპი | დაფინანსება საქართველოს ეროვნული ბანკის (NBG) მხრიდან |
დამატებითი კომპენსაცია პროგრამის ფარგლებში |
საერთო მხარდაჭერა |
| სესხი (სრული ვადით) |
3% | +2% | 5% |
| ლიზინგი (სრული ვადით) |
1% | +2% | 3% |
ახალი მიმართულებები, რომლებიც მხარდაჭერას ექვემდებარება:
- „მწვანე“ ინიციატივები (ეკოლოგია, მდგრადი განვითარება)
- ციფრული ტრანსფორმაცია და IT-ს განვითარება
- მეცნიერული კვლევები და განვითარების საქმიანობა (R&D)
- მთიანი რეგიონები და აგროტურიზმი
სესხების გამკაცრებული წესები: შეზღუდვები უცხოურ ვალუტაში გაცემულ სესხებზე
1 აგვისტოდან ამოქმედდა ცვლილებები, რომლებიც აწესებს მნიშვნელოვან შეზღუდვებს უცხოურ ვალუტაში სესხების გაცემაზე.
რეგულაციის არსი
საქართველოში გაცემული სესხები, რომლებიც არ აღემატება 750,000 ლარს, საქართველოს მოქალაქეებზე და რეზიდენტ იურიდიულ პირებზე უნდა გაიცეს მხოლოდ ლარში.
რა შემთხვევაში შეზღუდვები არ ვრცელდება (გამონაკლისები):
დადგენილი წესები არ ვრცელდება შემდეგ შემთხვევებში:
- მაღალი ვალდებულებები: სესხის მიმღების საერთო ვალდებულებები ერთ კრედიტორთან აღემატება 750,000 ლარს (ფულით ან გარანტიით უზრუნველყოფილი ვალდებულებები არ ითვლება).
- არარეზიდენტები: სესხები/კრედიტები გაიცემა პირებზე, რომლებიც არ არიან საქართველოს მოქალაქეები, და/ან იურიდიულ პირებზე, რომლებიც არ არიან საქართველოში რეგისტრირებულნი.
- ვალუტური შემოსავალი: მსესხებელი იღებს საკმარის შემოსავალს სესხის ვალუტაში (შემოსავალი უნდა იყოს ვალუტის კურსის მერყეობებისგან დამოუკიდებელი და დაკავშირებული იმ ქვეყანასთან, სადაც აღნიშნული ვალუტაა ეროვნული).
- ვალუტური უზრუნველყოფა: სესხი/კრედიტი სრულად უზრუნველყოფილია იმავე ვალუტაში არსებული ფულადი სახსრებით.
- რეფინანსირება/რესტრუქტურიზაცია: ხორციელდება იმავე ვალუტაში არსებული ვალდებულებების გადიდების გარეშე.
მიკრო და მცირე მეწარმეობის მხარდაჭერა
1 სექტემბრიდან გაფართოვდა პროგრამის ფარგლებში მხარდაჭერილი ეკონომიკური საქმიანობების სია — მას დაემატა საკვების წარმოება, შენობა-ნაგებობების გარკვეული ტიპის სამუშაოები და ერთწლოვანი კულტურების მოყვანა.
ძირითადი პირობები (ლიმიტები)
- შემოსავლის ლიმიტი: მეწარმე სუბიექტის წლიური შემოსავალი არ უნდა აღემატებოდეს 500,000 ლარს.
- აქციონერის შემოსავლის ლიმიტი: დამფუძნებლის/აქციონერის შემოსავალი არ უნდა აღემატებოდეს 100,000 ლარს.
- ფინანსური სისუფთავე: არ უნდა არსებობდეს დავალიანება სახელმწიფო ბიუჯეტის წინაშე და მსესხებელი არ უნდა იყოს დამნაშავეთა რეესტრში რეგისტრირებული.
პროგრამის ბენეფიციარები იღებენ:
- სესხებზე სრული ან ნაწილობრივი საპროცენტო თანადაფინანსებას.
- კონსულტაციურ მომსახურებას თანადაფინანსებით (მაქსიმუმ 25,000 ლარამდე).
- საკრედიტო გარანტიას, რომელიც დაფარავს სესხის ოდენობის 80%-მდე.
მოქმედების ნაბიჯები:
- მეწარმე განაცხადს წარადგენს საკონსულტაციო ცენტრში და გადის დიაგნოსტიკურ შეფასებას.
- იღებს სახელმწიფო მხარდაჭერით მომსახურებებზე წვდომას.
- მხარდაჭერის ვადა: მაქსიმუმ 5 წელი.
- სესხის ოდენობა: 20,000 – 50,000 ლარი.
- პრიორიტეტი ენიჭება: მთიან რეგიონებში მოქმედ ბიზნესებს და ქალ მეწარმეებს.
სესხების სრული საპროცენტო თანადაფინანსება განკუთვნილია:
- ახალი მეწარმეებისთვის, რომელთა შემოსავალი არ აღემატება 30,000 ლარს ან რომელთა ბიზნესი რეგისტრირებულია 1 წელზე ნაკლები ხნის წინ.
- ქალ მეწარმეებისთვის.
- მაღალმთიანი რეგიონების მეწარმეებისთვის.
პროგრამის დანარჩენი მონაწილეები შეძლებენ სესხის აღებას ნაწილობრივი საპროცენტო თანადაფინანსებით 8.5%-ის ფარგლებში.
ფიზიკური პირებისა (საქართველოს მოქალაქეები) და საქართველოში რეგისტრირებული იურიდიული პირებისთვის გაცემული სესხები 750,000 ლარის ოდენობამდე შეიძლება გაიცეს მხოლოდ ლარში, გარკვეული გამონაკლისებით
1 აგვისტოდან ამოქმედდა ცვლილებები, რომლის მიხედვითაც ლარში შემოსავლის მქონე მოქალაქეებს შეუძლიათ ნებისმიერი ტიპის სესხის აღება საკრედიტო ინსტიტუტებში — მათ შორის კომერციულ ბანკებში, მიკრობანკებში, არაბანკურ სადეპოზიტო დაწესებულებებში (საკრედიტო კავშირები), მიკროსაფინანსო ორგანიზაციებში, სესხის გამცემი სუბიექტებისგან (კრედიტორები) და გადახდის სერვისის პროვაიდერებისგან — მხოლოდ ლარში, თუ სესხის ოდენობა არ აღემატება 750,000 ლარს.
ახალი რეგულაციები არ ვრცელდება, თუ:
- მსესხებლის საერთო ვალდებულებები ერთ კრედიტორთან აღემატება 750,000 ლარს, ამასთან, ფულით ან გარანტიით უზრუნველყოფილი ვალდებულებები გათვალისწინებული არ არის.
- სესხი ან საბანკო კრედიტი გაიცემა პირზე, რომელიც არ არის საქართველოს მოქალაქე და/ან იურიდიულ პირზე, რომელიც არ არის საქართველოში რეგისტრირებული.
- სესხი ან კრედიტი სრულად უზრუნველყოფილია იმავე ვალუტაში არსებული ფულადი სახსრებით.
- მსესხებელი იღებს საკმარის შემოსავალს სესხის ვალუტაში; ასეთი შემოსავალი ჩაითვლება დასაშვებად, თუ ის არ არის დამოკიდებული ვალუტის კურსის მერყეობაზე და დაკავშირებულია იმ ქვეყანასთან, სადაც აღნიშნული ვალუტა არის ეროვნული. საბიზნესო სესხების შემთხვევაში, ვალდებულების მომსახურების კოეფიციენტი უნდა იყოს სრულად უზრუნველყოფილი იმავე ვალუტაში მიღებული შემოსავლით.
- სესხის ან საბანკო კრედიტის რეფინანსირება, მოდიფიცირება ან რესტრუქტურიზაცია ხორციელდება იმავე ვალუტაში, იმ პირობით, რომ მსესხებლის არსებული ვალდებულებების მოცულობა არ იზრდება.
თქვენი შემდეგი ნაბიჯი
ახალი სახელმწიფო მხარდამჭერი პროგრამები ქმნის შესაძლებლობებს ოპერაციული ხარჯების შემცირებისთვის, თუმცა ვალუტაში სესხების გამკაცრებული რეგულაციები საჭიროებს სასწრაფო აუდიტს საკრედიტო პორტფელების მიმართულებით.
იმისათვის, რომ სწრაფად შეაფასოთ როგორ აისახება ეს ცვლილებები თქვენს ბიზნესზე და რა ტიპის სუბსიდიებზე გაქვთ წვდომა, გთხოვთ, დაუკავშირდეთ ჩვენს ექსპერტებს თბილისში მისამართზე.
საკანონმდებლო სიახლეებისა და მნიშვნელოვანი განახლებების შესახებ ინფორმაციის მისაღებად, გამოიწერეთ ჩვენი LinkedIn გვერდი — REVERA Georgia, ან შეუერთდით ჩვენს Telegram არხს — REVERA Georgia | იურისტები ბიზნესისთვის საქართველოში.
Author: Nino Zautashvili
Contact our lawyer for more details
Write to lawyerAttention Journalists: Use of REVERA website materials in publications is only allowed with our written permission.